Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM, na zlecenie LIFE EKOMAŁPOLSKA dla Klimatu i Energii, przeprowadził badania fokusowe aby zdefiniować postawy mieszkańców regionu wobec zjawiska zmiany klimatu. Z sondażu wynika, że choć zmiana klimatu nie jest negowana, jej przyczyny, trwałość i konsekwencje – a zwłaszcza związek z działalnością człowieka – wciąż pozostają niejasne dla większości respondentów. Wyjątek stanowili tu nauczyciele i samorządowcy.
– Działania Województwa Małopolskiego są dostosowane do potrzeb jego mieszkańców. Dlatego tak ważny jest kontakt z nimi: spotkania osobiste, konsultacje, a także badania sondażowe. Wyznaczają one kierunek dalszej pracy. Cieszę się także, że te ostatnie pokazały, iż kilkuletnie współpraca z samorządami m.in. w ramach projektów środowiskowych LIFE przynosi pozytywne skutki na wielu płaszczyznach, w tym także świadomości klimatycznej
– mówi wicemarszałek województwa Józef Gawron.
Podczas badania w grudniu 2022 r. przeprowadzono 16 pogłębionych wywiadów z przedsiębiorcami, dyrektorami szkół i zarządcami budynków wielorodzinnych, a także 6 wywiadów grupowych z: nauczycielami, właścicielami budynków, rolnikami, inwestorami i samorządowcami. Łącznie w sondażu wzięło udział 55 uczestników. Badania poprzedzają przygotowanie cyklu EKO-Poradników adresowanych do różnych grup społecznych i zawodowych. Znajdą się w nich kompleksowe informacje na temat przyczyn i skutków zmiany klimatu oraz działań, które mogą być pojęte przez każdą grupę społeczną (w tym poprawa efektywności energetycznej, montaż OZE, gromadzenie deszczówki itp.).
Żaden z rozmówców nie negował faktu, że klimat podlega zauważalnym przeobrażeniom. Wątpliwości dotyczyły zagadnienia czy zachodzące zmiany będą trwałe, badani odnosili się sceptycznie również do sprawczej roli człowieka w procesie zmiany klimatu. Większość osób była przekonana, że choć działalność człowieka ma wpływ na klimat, to sama zmiana klimatu jest skutkiem cyklicznych procesów w przyrodzie, a powstrzymanie jej tempa nie jest od nas zależne. Wyjątek w grupie badanych stanowili nauczyciele i samorządowcy, którzy w sposób zgodny ze stanem rzeczywistym opisywali antropogeniczne przyczyny zmiany klimatu i potrafili wymienić sposoby na jej spowolnienie oraz adaptację do nowej rzeczywistości.
Co ważne, obecnie większość respondentów utożsamiania zmianę klimatu już nie tylko ze zjawiskami odległymi, jak topnienie lodowców, ale także zachodzącymi w ich najbliższym otoczeniu. Tutaj wymieniano takie zjawiska, jak zanik podziału na pory roku, mniej śnieżne zimy, gwałtowne zjawiska pogodowe, ulewne deszcze, wichury i burze. Najwięcej niepokoju budzi zaburzenie gospodarki wodnej, czego wynikiem są susze, nawalne opady, lokalne powodzie i podtopienia. Właśnie one były wymieniane jako najbardziej namacalne dowody na zmianę klimatu.
Raport na podstawie badań jakościowych w postaci pogłębionych wywiadów indywidualnych i pogłębionych wywiadów grupowych został zrealizowany w ramach Działania E2 LIFE EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego” (LIFE-IP EKOMALOPOLSKA / LIFE19 IPC/PL/000005) dofinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz NFOŚiGW.
