Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego
Dokumentem strategicznym, służącym poprawie jakości powietrza w Małopolsce, jest zaktualizowany Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr LXXV/1102/23 z dnia 20 listopada 2023 roku.
Zaktualizowany program wprowadza działania naprawcze, służące poprawie jakości powietrza w Małopolsce, które realizowane są przez jednostki samorządu terytorialnego na każdym z jego szczebli – gminnym, powiatowym i wojewódzkim.
Zadania gmin:
- prowadzenie punktów obsługi Programu Czyste Powietrze w oparciu o porozumienie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
- utrzymanie stanowisk ekodoradców w każdej gminie, których zadaniem jest doradztwo dla mieszkańców, prowadzenie edukacji ekologicznej oraz obsługa programu Czyste Powietrze
- prowadzenie akcji informacyjnych o wymaganiach uchwały, obowiązek zamieszczania na stronie internetowej gminy informacji o jakości powietrza i możliwości zgłoszenia ekointerwencji,
- Inwentaryzacja źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych, budynkach niemieszkalnych i budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy.
- Prowadzenie planowych oraz interwencyjnych kontroli palenisk w ciągu 24 godzin od zgłoszenia.
- identyfikacjapotencjalnych obszarów, które ze względów technicznych i prawnych mogą być przeznaczone pod instalacje OZE o mocy powyżej 100 kW wytwarzające energię elektryczną,
- dla obszarów miast: zaplanowanie zwiększenia powierzchni parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej
- dla obszarów miast: określenie warunków optymalnego przewietrzania miasta dla potrzeb odpowiedniego planowania przestrzennego i zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza
- zapewnienie przez jednostki samorządu wykorzystania w budynkach użyteczności publicznej energii elektrycznej pochodzącej z OZE
- rekomendacja przeznaczenia co najmniej 1% dochodów własnych gminy na finansowanie: realizacji programów dotacyjnych i osłonowych, prowadzenia kontroli, zatrudnienia ekodoradców, realizacji programów rządowych, termomodernizację budynków użyteczności publicznej, inwentaryzację źródeł ogrzewania budynków oraz akcji edukacyjnych w zakresie ochrony powietrza,
- osiągnięcie poprzez prowadzone działania pełnego wdrożenia wymagań obowiązujących uchwał antysmogowych oraz zapewnienie monitorowania i wsparcia dla przypadków opóźnień, wynikających z trudności prawnych i sytuacji ekonomicznej mieszkańców
Zadania powiatów:
- zatrudnienie doradcy ds. klimatu i środowiska, którego zadaniem będzie między innymi koordynacja działań gmin w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i budownictwa energooszczędnego,
- prowadzenie akcji informacyjnych o wymaganiach uchwały antysmogowej wśród przedsiębiorców i w ramach wydawania pozwoleń na budowę,
- obowiązek zamieszczenia na stronie internetowej powiatu informacji o jakości powietrza i możliwości zgłoszenia ekointerwencji,
- prowadzenie kontroli stacji diagnostycznych pojazdów co najmniej raz w roku oraz co najmniej cztery razy w roku, we współpracy z policją, inicjowanie akcji weryfikacji pojazdów poruszających się po drogach,
- prowadzenie kontroli interwencyjnych u podmiotów prowadzących działalność gospodarczą zgodnie z kompetencjami ustawowymi,
- wprowadzanie danych o rocznych emisjach zanieczyszczeń do powietrza w wydawanych pozwoleniach do bazy udostępnionej przez Urząd Marszałkowski,
- rekomendacja przeznaczenia co najmniej 0,5% dochodów własnych powiatu na działania związane z ochroną powietrza
Zadania województwa:
- zapewnienie współfinansowania inwestycji w zakresie ochrony powietrza ze środków Funduszy Europejskich dla Małopolski na lata 2021-2027:
- dofinansowanie zatrudnienia Ekodoradców w gminach.
- dofinansowanie doposażenia straży międzygminnych przeprowadzających kontrole w zakresie przestrzegania przepisów ochrony środowiska
- wsparcie jednostek samorządu w realizacji działań:
- administracja aplikacji Ekointerwencja,
- wykorzystanie danych z CEEB do projektowania i koordynowania działań jednostek samorządu terytorialnego (Administracja CEEB z poziomu Administrator Wojewódzki)
- organizacja szkoleń dla pracowników samorządów,
- opracowywanie i udostępnianie materiałów informacyjnych i edukacyjnych,
- koordynowanie procesu transformacji energetycznej i wykorzystania środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji,
- koordynowanie i monitorowanie wdrażania Programu i uchwały antysmogowej:
- przygotowywanie rocznego podsumowania realizacji POP,
- opracowanie analiz związanych z wdrożeniem uchwały antysmogowej w Małopolsce,
- prowadzenie każdego roku regionalnej kampanii związanej z ochroną powietrza i klimatu,
- opracowanie mapy potencjału OZE dla województwa,
- współpraca z Narodowym i Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przy wdrażaniu dostępnych programów dotacyjnych,
- rekomendacja przeznaczenia co najmniej 0,5% dochodów własnych województwa na działania związane z ochroną powietrza i klimatu.