Od ostatnich badań, dotyczących społecznej percepcji zmiany klimatu w Małopolsce, minęły zaledwie trzy lata. Jednak biorąc pod uwagę skalę oraz liczbę wydarzeń, które determinowały i przeobrażały społeczną świadomość w tym okresie, należy stwierdzić że był to czas wyjątkowo intensywny.
Pandemia koronawirusa, będący jej następstwem kryzys gospodarczy, następnie wojna na Ukrainie i kryzys na rynku paliw i energii – te wydarzenia ukształtowały nowy sposób myślenia o współczesnym świecie. Zaburzyły wiele dotychczas ugruntowanych przekonań oraz zachwiały poczuciem bezpieczeństwa w licznych sferach życia gospodarczego i społecznego. Tak wynika z badań przeprowadzonych przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej w roku 2023 na próbie 1000 mieszkańców województwa małopolskiego.
Zmiana klimatu w postrzeganiu mieszkańców Małopolski
Trzy lata temu zmiana klimatu była stawiana wśród najważniejszych problemów cywilizacyjnych, na równi z zanieczyszczeniem środowiska i klęskami ekologicznymi. Dzisiaj na szczycie tej hierarchii znajdują się konflikty zbrojne, zmiana klimatu zajmuje piąte miejsce. Ponad 40 proc. Małopolan uważa, że wojna w Ukrainie wpłynie na przyspieszenie zmiany klimatu.
Jak wynika z badań opinii publicznej, przeprowadzonych w ramach Projektu LIFE EKOMAŁOPOLSKA, znacząca większość badanych nie ma wątpliwości, że zmiana klimatu jest przede wszystkim efektem aktywności człowieka. To nie zmieniało się przez ostanie lata. Zarówno w roku 2020, jak i obecnie, opinię taką wyraża około 70% badanych.
Jakie skutki będą miały zmiany klimatu?
Nie mamy wątpliwości, że zmiana klimatu dotknie bez wyjątku wszystkich mieszkańców Ziemi, a więc również nas.
Mieszkańcy Małopolski jako najpoważniejsze skutki zmiany klimatu dla naszego kraju konsekwentnie wskazują susze oraz ograniczenie dostępu do wody. Zagrożenie to, zarówno w 2020 roku jak i obecnie, wymieniało aż 70% respondentów. Około połowy respondentów wymienia zjawiska związane z anomaliami pogodowym, jak trąby powietrzne, pożary czy huragany oraz klęski ekologiczne.
Działania, które powinny zostać podjęte na rzecz ograniczenia zmian klimatu
Wyniki badań nie pozostawiają wątpliwości, że oczekujemy pilnych działań na rzecz ograniczenia zmiany klimatu. Na stanowisku takim stoi 74% badanych Małopolan, choć należy zauważyć, że w 2020 roku odsetek oczekujących działań dla klimatu był o dziesięć punktów procentowych wyższy.
Powiększanie powierzchni terenów zielonych oraz zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej i ograniczenie ilości produkowanych odpadów – to zdaniem badanych kluczowe filary walki ze zmianą klimatu.
Co trzeci badany zwraca uwagę na proces wymiany kotłów i pieców węglowych, a co piąty wskazuje na konieczność zmniejszenia zużycia węgla w Małopolsce.
Najwięcej osób wskazujących na konieczność podejmowania pilnych działań to grupa młodych ludzi do 24 roku życia.
Co możemy zrobić osobiście, aby ograniczyć zmianę klimatu?
Segregację odpadów jako formę osobistej walki ze zmianą klimatu wskazuje 86% badanych, a ograniczenie zużycia wody i energii – po koło 60%
Tylko co czwarty badany deklaruje, że w celu przeciwdziałania zmianie klimatu skłonny jest częściej korzystać z transportu publicznego, rezygnując z wykorzystywania własnego samochodu
Wyniki wyraźnie wskazują, że kryzys energetyczny zmotywował nas do działań na rzecz klimatu. Zdecydowanie częściej deklarujemy oszczędności w zakresie zużycia mediów, niż w 2020 roku.
Cały raport można pobrać pod linkiem:
Prezentowany raport powstał jako realizacja działania D2 projektu LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego, współfinansowany ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA/LIFE19 IPC/PL/000005).
