Program ochrony powietrza
Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, uchwalony 28 września 2020 roku, jest obecnie obowiązującym aktem prawa miejscowego. Wprowadza szereg nowych przepisów, dzięki którym jakość powietrza, jeden z najważniejszych komponentów klimatu, ulega w Małopolsce stopniowej poprawie.
Dokument zawiera głęboką analizę jakości powietrza w regionie oraz przewiduje długo- i krótkoterminowe działania naprawcze. Ponadto przedstawia regulacje dotyczące paliw stałych. Działania naprawcze skupiają się na trzech obszarach: ograniczeniu niskiej emisji, emisji
z transportu oraz emisji przemysłowych.
Program Ochrony Powietrza nakłada zadania na każdy ze szczebli samorządu oraz wybrane sektory gospodarki.
Zadania gmin:
- tworzenie i utrzymanie punktów obsługi programu Czyste Powietrze.
- Sieć ekodoradców w każdej gminie, których zadania to doradztwo dla mieszkańców, prowadzenie edukacji ekologicznej oraz obsługa programu Czyste Powietrze,
- Prowadzenie akcji informacyjnych o wymaganiach uchwały antysmogowej z dotarciem do każdego punktu adresowego w gminie opalanego węglem lub drewnem oraz obowiązek zamieszczenia na stronie internetowej gminy informacji o jakości powietrza i możliwości zgłoszenia ekointerwencji,
- Inwentaryzacja co najmniej 70% budynków w gminie do końca 2021 roku, w tym co najmniej 90% do 30 czerwca 2022 roku. Współpraca gmin z kominiarzami i nadzorem budowlanym przy inwentaryzacji do krajowej bazy CEEB. Przekazywanie co pół roku informacji o postępie wymiany kotłów i inwentaryzacji w gminie.
- Kontrole interwencyjne palenisk w ciągu 12 godzin od zgłoszenia. Możliwe będzie prowadzenie kontroli przez straże gminne bądź międzygminne, pracowników urzędu lub przy współpracy z Policją. W przypadku co najmniej 10% prowadzonych kontroli interwencyjnych w skali roku konieczne będzie pobranie próbki popiołu z paleniska,
- Analiza skali ubóstwa energetycznego, potrzeb w zakresie termomodernizacji i wymiany ogrzewania u tych osób oraz wsparcie dla osób dotkniętych ubóstwem energetycznym i rekomendowane wprowadzenie programów osłonowych dla najuboższych,
- Identyfikacja potencjalnych obszarów, które ze względów technicznych i prawnych mogą być przeznaczone pod instalacje OZE o mocy powyżej 100 kW.
- Zapewnienie przez jednostki samorządu wykorzystania w budynkach użyteczności publicznej energii elektrycznej pochodzącej z OZE. Od 2023 roku co najmniej 50%, a od 2025 roku 100% zużywanej przez nie energii elektrycznej w ciągu roku będzie pochodzić z OZE.
- Rekomendacja przeznaczenia co najmniej 1% dochodów własnych gminy (bez uwzględniania subwencji i dotacji) na finansowanie: realizacji programów dotacyjnych i osłonowych, prowadzenia kontroli, zatrudnienia ekodoradców, realizacji programów rządowych, termomodernizację budynków użyteczności publicznej, inwentaryzacji źródeł ogrzewania budynków oraz akcji edukacyjnych w zakresie ochrony powietrza.
- Zmniejszenie liczby urządzeń grzewczych niespełniających wymagań uchwały antysmogowej (dla Małopolski), która nie przekroczy od 1 stycznia 2023 roku 15%, a od 1 stycznia 2027 roku 3% wszystkich zainstalowanych urządzeń grzewczych w gminie.
Zadania powiatów:
- atrudnienie ekodoradców ds. klimatu, których zadaniem będzie między innymi koordynacja działań gmin w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i budownictwa energooszczędnego.
- Prowadzenie akcji informacyjnych o wymaganiach uchwały antysmogowej wśród przedsiębiorców i w ramach wydawania pozwoleń na budowę.
- Obowiązek zamieszczenia na stronie internetowej powiatu informacji o jakości powietrza i możliwości zgłoszenia ekointerwencji.
- Prowadzenie kontroli stacji diagnostycznych pojazdów (co najmniej raz w roku) oraz, we współpracy z policją, inicjowanie akcji o weryfikacji pojazdów poruszających się po drogach (co najmniej cztery roczni),
- Prowadzenie kontroli interwencyjnych u podmiotów prowadzących działalność gospodarczą zgodnie z kompetencjami ustawowymi.
- Wprowadzanie danych o rocznych emisjach zanieczyszczeń do powietrza w wydawanych pozwoleniach do bazy udostępnionej przez Urząd Marszałkowski.
- Rekomendacja przeznaczenia co najmniej 0,5% dochodów własnych powiatu na działania związane z ochroną powietrza.
Zadania województwa:
- Administracja aplikacji Ekointerwencja oraz Bazy inwentaryzacji ogrzewania budynków w Małopolsce.
- Organizacja szkoleń dla pracowników samorządów,
- Opracowywanie i udostępnianie materiałów informacyjnych i edukacyjnych,
- koordynowanie procesu transformacji energetycznej i wykorzystania środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji,
- Koordynowanie i monitorowanie wdrażania Programu i uchwały antysmogowej:
- przygotowywanie rocznego podsumowania realizacji POP,
- opracowanie analiz związanych z wdrożeniem uchwały antysmogowej w Małopolsce,
- prowadzenie każdego roku regionalnej kampanii związanej z ochroną powietrza i klimatu,
- opracowanie mapy potencjału OZE dla województwa,
- zlecenie analizy możliwości wprowadzenia zakazu spalania paliw stałych w uzdrowiskach,
- Opracowanie zasad wprowadzania tzw. uchwał antysmogowych (na podstawie art. 96 POŚ) w gminach oraz przyjmowanie uchwał na wniosek gmin.
- Współpraca z Narodowym i Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przy wdrażaniu dostępnych programów dotacyjnych.
- Przygotowanie wytycznych dotyczących działań ograniczających emisję z zakładów przemysłowych w przypadku wprowadzenia trzeciego stopnia zagrożenia,
- Rekomendacja przeznaczenia co najmniej 0,5% dochodów własnych województwa na działania związane z ochroną powietrza i klimatu.
Treść programu:
Streszczenie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego (28/09/2020)
Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego (28/09/2020)